Pas mosmarrëveshjeve të kohëve të fundit në lidhje me projektin e debatuar të koncesionit për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, ministri i Financave Shkëlqim Cani humbi vendin e tij të punës sot për t’u zëvendësuar nga Arben Ahmetaj.
Me një njoftim të shkurtër, Këshilli i Ministrave njoftoi sot se kryeministri Edi Rama ka “informuar ministrin Cani për zëvendësimin e tij me një koleg tjetër”, ndërsa nuk dha arsye konkrete për shkaqet e shkarkimit. Paralelisht, Rama mësohet se emëroi si ministër financash Arben Ahmetajn, i cili deri tani ka qenë ministër i Ekonomisë.
Cani, 60 vjeç, është profesor në ekonomi dhe ish-guvernator i Bankës së Shqipërisë. Gjatë mandatit të tij qeverisës si ministër financash marrëdhëniet e tij me kryeministrin kanë qenë shpesh të ngrira, ndërsa ai qe ministri i vetëm i kabinetit qeveritar aktual i cili refuzoi në mënyrë të përsëritur kërkesën e Ramës për dorëheqje nga mandati i deputetit, kërkesë të cilën e pranuan të gjithë ministrat e tjerë të kabitetit.
Për rrjedhojë, Cani do të vijojë të jetë deputet.
Marrëdhëniet e Canit me Ramën duket se u përkeqësuan gjatë muajve të fundit në lidhje me projektin për dhënien me koncesion të sistemit për gjurmimin e faturave të Tatimit mbi Vlerën e Shtuar, një koncesion që fillimisht qe një propozim i pakërkuar i dorëzuar te Ministria e Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes. Pikërisht ministri Ahmeti do të zëvendësojë Canin si ministër financash gjatë kohës kur pritet të kryhen edhe procedurat për tenderin e koncesionit.
Burime të mirëinformuara kanë raportuar gjatë javëve të fundit se mbi ekspertët e Ministrisë së Financave ka pasur presion të lartë në lidhje me këtë koncesion, përfshirë së paku një dorëheqje.
BIRN mësoi më herët se kërkesa për koncesion është kryer nga një kompani me bazë në Hong Kong, pronarët e së cilës qenë fshehur pas kompanive guaskë të regjistruara nëpër parajsat fiskale. Më pas, administratori i kompanisë M.Pos, i tha BIRN se bisedimet për këtë koncesion janë ndjekur nga partneri shqiptar, kompania MCN.
BIRN zbuloi gjithashtu se partneri lokal i M.POS Limited është një kompani shqiptare e quajtur MCN sh. p. k., pronari i së cilës, Endri Meksi, është gjithashtu ortak në një kompani tjetër të regjistruar në Tiranë me vëllanë e Kryeministrit, Olsi Rama.
Zyra e kryeministrit Rama iu përgjigj pyetjeve të BIRN duke argumentuar se nuk ka ende asnjë tender dhe rrjedhimisht nuk mund të diskutohet për një konflikt të mundshëm interesi.
“Në momentin që flasim nuk ka asnjë garë apo tender të çelur për partneritetin publik privat në fjalë. Nëse Ministria e Financave do të vendosë ta hapë një garë të tillë, aty do të mund të konkurrojnë të gjitha kompanitë e interesuara”, tha zyra e kryeministrit.
“Nga ana tjetër siç lehtësisht mund të konstatohet, Kryeministri Rama nuk ka lejuar dhe nuk do të lejojë në asnjë rast e për asnjë arsye marrjen e ndonjë vendimi nga qeveria shqiptare që përbën konflikt interesi. Çdo insinuatë e paraqitur si fakt është thjesht një spekulim”, përfundon reagimi.
Beteja për koncesionin, të cilin qeveria parapëlqen ta quajë Partneritet Publik Privat ka vijuar prej më shumë se një vit nëpër korridoret e Ministrisë së Financave, ku një pjesë e funksionarëve të ministrisë raportohet se kanë bërë rezistencë në mënyra të ndryshme ndaj projektit.
Vitin e kaluar, një letër e Ministrisë së Financave për qeverinë rrodhi në media dhe në të bëhej e qartë se Ministria e Financave e kundërshtonte idenë e këtij koncesioni.
Vetë ministri Cani në përgjithësi ka shmangur të mbrojë në mënyrë të drejtpërdrejtë projektin duke parapëlqyer që zëvendësministrja Irena Beqiraj të flasë për të.
Gjithsesi, Cani në Kuvendin e Shqipërisë, mbajti një fjalim të gjatë në mbrojtje të koncesionit duke argumentuar se ky koncesion është ndryshe nga ato të dhëna nga qeveria paraardhëse.
Kjo është hera e dytë që Cani hyn në mosmarrëveshje të thella me kryetarë partish. Herën e parë, kur ishte Guvernator i Bankës së Shqipërisë në vitin 2003, hyri në konflikt me ish-kryeministrin Fatos Nano në lidhje me kërkesën për lejimin e blerjes së Bankës Kombëtare Tregtare nga një bankë e vogël turke. Cani refuzoi ta firmosë dhe u përball me disa kontrolle audituese që sollën arrestimin e ish-zëvendësguvernatorit Dhame Pite. Konflikti u mbyll pasi Cani nuk u rikandidua më për postin e guvernatorit kur mandati i tij përfundoi në vitin 2004. Pasardhësi i tij Ardian Fullani firmosi menjëherë transaksionin për shitjen e BKT-së.
Autor: Gjergj Erebara
BIRN
Tiranë
