Nga Alberto Pellai
Është një virus. Është aq i vogël saqë mud të shihet veçse në laboratorë specialë me mikroskopë specialë. Prandaj na frikëson kaq shumë. Sepse është i pakapshëm me sy të lirë. Gjithmonë ne qeniet njerëzore kemi frikë nga gjithçka që na bën keq dhe që nuk mund të shihet.
Frika është si sirena e ambulancës që ulëret brenda teje. E dëgjon dhe të paralajmëron që diçka e rëndë do të ndodhë. Nevojitet të shkosh në spital për të shmangur që gjërat të percipitojnë. Koronavirusi, sot, bën që të bien të gjitha sirenat e alarmit të të gjithë botës. Flasin vazhdimisht në televizion. Ka syresh mes të rriturve që janë më të qetë, të tjerë në ankth, disa syresh shumë të frikësuar: e mandej ka njerëz me nerva të fortë që po punojnë ditë e natë për të luftuar këtë rrezik.
Fatkeqësisht kanë anulluar ekskursionet shkollore. Nuk bëhen më stërvitjet sportive. Ngjan sikur jemi në luftë, kjo të vjen ndërmend. Ndjen një frikë të tmerrshme për ta përballuar. Nuk mund ta zhbëjë këtë frikë, por mund të them që, teksa është e drejtë të ndjesh alarmin për diçka që na kërcënon, në të njëjtën kohë duhet të mësojmë të kemi masë në qasjen ndaj gjërave dhe t’i marrim për atë që janë.
Është e vërtetë që koronavirus është një agjent i ri infeksioni që për të parën herë po godet qëniet njerëzore. Më parë ishte prezent vetëm në trupin e disa kafshëve.
Është e vërtetë: ka njerëz të infektuar nga koronavirusi që kanë vdekur. Megjithatë, këto janë pohime të tre të vërtetave që ne të gjithë i dimë tashmë, ja disa të vërteta të tjera që, në këtë klimë alarmi, duhet të tregohen, por që njerëzit i kapin shumë pak.
Infektimi për momentin ka goditur një numër shumë të ngushtë njerëzish. Sëmundja është lokalizuar në disa zona të caktuara, të quajtura zona të shpërthimit të infeksionit. Kur u identifikua zona e shpërthimit, ekspertët morën të gjitha masat e mundshme për të mos e lejuar të dilte që atje.
Është tamam si një kafshë në kurth. Ja pse banorët e disa rajoneve dhe qyteteve janë sot në izolim dhe karantinë. Iu është kërkuar të mos dalin nga territori i tyre, në mënyrë që të mos transportojnë virusin në vende që nuk ka mbërritur ende.
Sëmundja e prodhuar nga koronavirusi është e ngjashme me një grip. Të shkakton kollë, tështimë, temperaturë. Në shumë njerëz virusi nuk prodhon as këto simtoma. Vetëm pak njerëz sëmuren me simtoma shumë më të rënda, si pneumonia.
Sot, 2% e njerëzve të infektuar nga virusi kanë vdekur. Kjo do të thotë që prej të gjithë të sëmurëve, vdes vetëm një person në 50. E duhet të dish mes të sëmurëve nuk ka fëmijë. Ose ta shpjegoj më mirë, duket se ata që janë në moshën tënde, kanë një aftësi të natyrshme t’i rezistojnë sulmit të virusit. Që, pra, nuk përbën një kërcënim të vërtetë për fëmijët.
Përpos kësaj, duhet të konsiderosh që në vendet në të cilat është përhapur infeksioni, ka mijëra njerëz. Prej atyre ,mijëra njerëzve, shumë pak marrin infeksionin, dhe prej atyre të paktëve vetëm një në 50 vdes.
Është e trishtueshme të dish që një njeri vdes nga një sëmundje. Megjithatë është e rëndësishme që ti të kuptosh që frika që ndjen,ka të bëjë me një kërcënim që ka pak mundësi të lidhet me jetën tënde. Por e gjithë bota, për të shmangur që kjo të ndodhë, sot po përpiqet që të shmang përhapjen e virusit.
Por, është thelbësore që njerëzit të alarmohen. Sepse kështu perceptojnë një risk dhe mësojnë të bëjnë gjithë çfarë nevojitet për të shmangur që ky të transformohet në një rrezik në rritje. Është ajo që kanë bërë me ty prindërit e tu qysh kur ke lindur. Të kanë mësuar që përpara se të kalosh rrugën, duhet të presësh që semafori të kthehet në të gjelbër. Në të kundërt rrezikon të tërhiqesh zvarrë nga një makinë. Kjo të ka lejuar të mësosh që të jesh në botë I sigurt, duke ditur se si të shmangësh rreziqet .
Të kanë mësuar që nuk mund të hash vetëm kotoletë dhe patatina. Sepse trupi yt ka nevojë edhe për fibra e vitamina që gjenden tek frutat dhe perimet. Vetëm në këtë mënyrë mund të kesh një trup të shëndetshëm. Të kanë mësuar që kur lundron në internet nuk duhet të japësh të dhënat e tua – emër, mbiemër e adresë –askujt, sepse nuk dihet se kush qëndron në anën tjetër.
Për koronavirusin është diçka e ngjashme. Bota tani paralajmërohet se jashtë është një virus për të cilin nuk dimë shumë gjëra. E prandaj duhet të mbrohemi. Çdo ditë në laboratorë, shkencëtarët po punojnë për të gjetur një vaksinë dhe kurën. Në çdo moment, njerëzit që na qeverisin po miratojnë ligje për të mbrojtur shëndetin tonë. Në të gjithë spitalet personelet mjekësore dhe paramjekësor janë gati të kurojnë njerëzit që do të mund të sëmuren. Dhe të sëmurët kanë 98% mundësi për t’u kuruar. Ashtu si në këtë moment, pothuajse e gjithë popullsia ka mundësi maksimale të mos sëmuret. Ekspertët e paranadalimit na thonë të bëjmë disa gjëra që janë shumë të rëndësishme: — nëse të vjen të tështishë a të shfryshë hundët bëje tek brryli .
Në këtë mënyrë, jo vetëm që ulet mundësia e rrezikut për të përhapur koronavirusin, por çdo virus tjetër që ka të bëjë me rrugët e frymëmarrjes — laj mirë duart, lart, poshtë e mes gishtave, me sapun të lëngshëm, për dhjetë sekonda në vazhdim. Mund të këndosh ndërkohë “shumë urime për mua” teksa lan duart, kështu arrin të kryesh procesin për aq kohë sa duhet e ndërkohë thua diçka të bukur dhe fut brenda në shpirt pak gëzim — përdor kartopiceta dhe hidhi menjëherë në një kosh të mbyllur – mos i vendosni duart në gojë, sy, hundë (por tashmë e keni ditur këtë!) dhe mos ha thonjtë. Në fakt, mbaj të shkurtër dhe të rregullt.
Kjo është gjithçka ajo që mund të bësh, në radhë të parë për të mposhtur atë përbindëshin fantazmë, të quajtur koronavirus. Asgjë më shumë nuk mund të thuhet. Të kesh frikë sot është e natyrshme. Ne jemi të frikësuar dhe duhet të mbrohemi nga diçka që ende nuk kemi mësuar mirë ta njohim dhe të merremi me të. Por njeriu, gjatë gjithë historisë ka ditur si të bëjë gjëra të jashtëzakonshme. Mësoi të kapërcejë sëmundje shumë më të tmerrshme, ai shpiku raketa që mund të na çojnë në Hënë, ai zbuloi se si ta shndërrojë dritën e diellit në energji që e bën dritën të ndizet natën në shtëpitë tona, kur ka errësirë jashtë.
Frika na bën të shohim të gjithë anën e errët dhe të zymtë të gjërave. Por ti mos humb në errësirë. Beso në punën e miliona njerëzve sot që po punojnë dhe po luftojnë për të fituar betejën kundër koronavirusit. Mëso t’i imagjinosh të gjithë sëbashku. Një ushtri e pafundme me miliona burra dhe gra – mjekë, studiues, shkencëtarë, infermierë, oficerë të zbatimit të ligjit – kundër një virusi mikroskopik të padukshëm. Ne do t’ia dalim, do ta shohësh që do t’ia dalim.
*Alberto Pellai është një doktor dhe psikoterapeut.Ai është gjithashtu kërkues shkencor në Departamentin e Shkencave Biomjekësore të Universitetit të Milano
