Kancelarja gjermane Angela Merkel dëshiron konsensus sa më të shpejtë me Francën për reformimin e zgjerimit të Bashkimit Evropian. Këtë ajo e tha të mërkurën në Zagreb, pas një takimi me homologun e saj kroat, Andrej Plenkoviç. “I mbështesim planet e qeverisë kroate për të organizuar një konferencë të përbashkët me vendet e Ballkanit Perëndimor në formatin e plotë Bashkimit Evropian. Dhe do të jetë e rëndësishme që ne të krijojmë kushtet për fillimin e negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut”
Duke pasur parasysh propozimin e ri të qeverisë franceze për reformimin e procesit të zgjerimit, kancelarja gjermane tha:
“Ne tani duhet të bisedojmë me Francën dhe këtë duhet ta bëjmë shumë intensivisht, për të saktësuar elementet që duhen përmirësuar , që duhen ndryshuar, në procesin e zgjerimit. Jemi të gatshëm të bisedojmë, edhe pse qysh sot kemi një numër të madh mundësish për të qenë fleksibël,”
Merkel tha më tej se reformimi i zgjerimit “duhet t’u ofrojë vendeve të Ballkanit Perëndimor një perspektivë reale anëtarësimi”. Ajo paralajmëroi se reformimi nuk duhet të ketë si pasojë BE-ja të tërhiqet nga premtimet e bëra.
Kancelarja gjermane ndodhet në Zagreb për të marrë pjesë në Kongresin e Partive Popullore të Evropës, duke përfaqësuar kryetaren e partisë së vet, Annegret Kramp-Karrenbauer, e cila është duke përgatitur kongresin e CDU-së, që do të zhvillohet të premten, 22.11. në Lajpcig.
Kroacia do të jetë kryetare e radhës e BE-së në gjysmën e parë të vitit të ardhshëm, ndërsa Gjermania në gjysmën e dytë. Të dy vendet janë mbështetës të fuqishëm të anëtarësimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE.
Propozimi francez nuk është i vetmi
Pas bisedimeve të pasuksesshme maratonë të liderëve në tetor të këtij viti, për vazhdimin e procesit të zgjerimit të BE, takimi i tanishëm i ministrave të jashtëm ishte një shans i ri për shqyrtimin e qetë të perspektivës së vendeve të Ballkanit Perëndimor. Drejtuesja e takimit, ministrja e Jashtme e Finlandës Titi Tupurainen, tha se debati i fundit ishte vetëm hapi i parë në përgatitjen e samitit të pranverës së vitit 2020, kur sërish do të mblidhen liderët e BE.
„Nuk ka ndonjë konkludim nga ky takim, por ideja është që të dërgohet një sinjal i qartë se vendet e Ballkanit Perëndimor kanë perspektivë evropiane. Të gjithë ne e mbështesim këtë perspektivë”, tha Tupurainen.
Mbështetja formale e Ballkanit Perëndimor është ndoshta edhe elementi i vetëm që bashkon vendet anëtare. Shumica prej tyre janë dakord me vazhdimin e procesit. Qëllimi është që në samitin e majit në Zagreb, ku do të mblidhen krerët e BE dhe Ballkanit Përëndimor, të vendosen bazat e një politike efikase të zgjerimit.
Kërkesat e Parisit
Sekretarja e shtetit në Ministrinë e Jashtme franceze, Amélie de Montchalin foli për një proces më efikas, konkret dhe të besueshëm të zgjerimit. „Tani shohim që procesi nuk po funksionon, sepse po zgjat tepër, është zhgënjyes, zhvillohet sipas automatizmave të caktuar dhe qytetarët nuk shohin ndonjë interes në këtë proces.”
Duke folur për propozimin francez, Amélie de Montchalin tha se ai parashikon kushte më të rrepta, mbështetje financiare dhe mundësinë e kthimit mbrapa të vendeve kandidate. Ashtu siç është tani, sipas saj, procesi nuk po jep rezultatet e pritura. Si dëshmi ajo përmendi faktin që përkundër negociatave shumëvjeçare, po vazhdon procesi i zhvendosjes së njerëzve nga vendet e Ballkanit Perëndimor.
“Ka ardhur koha të largohemi nga tregimet e mëdha dhe të shtrojmë çështjen e ndryshimeve esenciale – pra mbështetjes së qytetarëve të Balllkanit Perëndimor, të cilët presin shumë nga BE”, tha ajo.
Propozimi francez nuk ishte zyrtarisht në rend dite në këtë takim. Por burimet e informuara mirë thonë se disa vende kanë shprehur shqetësimin e tyre për këtë propozim, ndërsa të tjerat e kanë mbështetur.
Ka edhe propozime të tjera
Propozimi francez nuk është i vetmi dhe kjo është bërë e qartë pas një letre dërguar Komisionit Evropian nga gjashtë vende anëtare. Austria, Italia, Sllovenia, Sllovakia dhe Polonia angazhohen për përmirësimin e procesit të zgjerimit të BE, me kusht që njëkohësisht të vazhdojë procesi i integrimit të Ballkanit Perëndimor. Letrën fillimisht e kishte nënshkruar edhe Kroacia, por ajo e ka tërhequr nënshkrimin, me shpjegimin se nuk është në rregull që një vend që kryeson BE-në në gjashtë muajt e parë të vitit 2020, të pozicionohet zyrtarisht pas ndonjë propozimi konkret.
Ministri i Jashtëm i Austrisë, Alexander Schallenberg tha pas takimit në Bruksel se këtë propozim e kanë mbështetur edhe disa vende të tjera. “Jemi të gatshëm për një angazhim konstruktiv dhe pozitiv, që çon drejt përmirësimit të procesit të zgjerimit. Vend për përmirësime ka, por këto nuk duhet të jenë kushte për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut“, theksoi Schallenberg.
Ndryshime mund të bëjë vetëm Komisioni i ri i BE, sepse ai ka rol udhëhehqës në këtë proces, mendon ministri i Jashtëm i Austrisë. Me këtë qëndrim pajtohet edhe Titi Tupurainen nga Finlanda.
Në Bruksel pritet që Komisioni i ri të marrë detyrën në dhjetor. Më pas ai mund të merret me përmirësimin e metodologjisë së zgjerimit dhe hartimin e propozimeve të reja, që mund të mbështesin reformat në vendet e BE. Ky propozim duhet të përpunohet deri në janar të vitit 2020.
Hartimin e një metodologjie të re e ka paralajmëruar edhe i emëruari për postin e Komisionerit për Zgjerimin, Oliver Varhelyi. Por edhe ai mendon se reformat e brendshme në BE duhet të bëhen paralelisht me procesin e zgjerimit të BE në Ballkan. Mbetet të shihet nëse Parisi do të pajtohet me këtë “proces paralel”.
