Nga Federico Baccini, Eunews.it
“Dje i thashë se nuk duhet të ketë shpresa dhe ai ka ende”.
“Sigurisht që i kam lexuar paralajmërimet e tij, por duhet të keni kujdes t’i lexoni tweet-et në anglisht dhe jo ato në serbisht, të cilat janë propagandë”.
Ajo që ishte një nga konferencat më të ashpra për shtyp kundër ngërçit të Bashkimit Evropian për zgjerimin në Ballkanin Perëndimor, herë pas here u shndërrua në një stand-up komedi, me protagonistë dy liderët më karizmatikë të të gjithë rajonit të Ballkanit: Kryeministrin shqiptar Edi Rama dhe presidentin serb, Aleksandar Vuçiç.
“Udhëheqësit evropianë duken si një kongregacion priftërinjsh që diskutojnë seksin e engjëjve ndërsa muret e Kostandinopojës shemben” dhe përsëri “[vendet e tjera të Ballkanit] flasin një gjuhë të çuditshme dhe kjo është arsyeja pse ata luftojnë gjatë gjithë kohës, ka kaq shumë vende. se ata diskutojnë kush është kush, kush është më i vjetër, kush është më i mençur, kush është më i bukur. Tani pres të shoh çfarë do të thotë Kroacia, e cila ndoshta do të bëhet një Bullgari e re”.
Një ushtrim ironie politike gati dërrmues, me të cilin një pjesë e madhe e shtypit evropian – dhe mbi të gjitha, duhet thënë ai italian – u tërhow si ariu me mjaltë.
Dinamizmi, batutat dhe lehtësia në veçanti e Ramës, e mbështetur nga Vuçiç nën petkun e shpatullës së palekundur, sigurisht që i përkasin një lloj komunikimi politik me të cilin nuk jemi mësuar më (në Itali të paktën që nga koha e Silvio Berlusconit). Kryeministri), por të qeshurat e vrazhda, komentet entuziaste dhe tweet-et e admirimit ndaj dy liderëve që shpesh prekin kufijtë e autoritarizmit duken të paktën të pavend. Aq më tepër nëse ato vijnë nga gazetarë të cilëve u garantohet një standard i lartë i lirisë së shprehjes dhe nga të cilët do të prisnim një nivel më të madh vëmendjeje ndaj formave më delikate të manipulimit të informacionit dhe shpërndarjes së përmbajtjes populiste (ose të paktën më shumë respekt për kolegët iu nënshtruan kufizimeve më të mëdha të lirisë së shtypit).
Nuk është e nevojshme të hyjme në meritat e asaj që u deklarua nga Rama dhe Vuçiç, të cilat, përkundrazi, mund të ndahen edhe në sulmin e tyre të paduruar për shkak të inercisë së njëzet e shtatë. Aq sa i treti – pothuajse i pakëndshëm – në skenë / skenë ishte një Dimitar Kovaçevski (kryeministri maqedonas) i cili mbi të gjitha kishte diçka për të thënë, por që fjalet e tij dukeshin pothuajse te pavend duke mbetur i kujdesshëm për të mos thyer etiketën, duke konturusr një buzëqeshje të hidhur ose duke reaguar pas një shakaje sarkastike.
Megjithatë, vetë Kovaçevski ishte i vetmi që dha lajme reale në një orë e gjysmë të konferencës së përbashkët për shtyp, me listën e vijave të kuqe të qeverisë së tij për propozimin e ndërmjetësimit francez për mosmarrëveshjen me Bullgarinë: por qëndrimi i tij i palëkundur, megjithëse i vendosur, ai e quajti atë si më pak efektiv, më pak me përvojë dhe më pak karizmatik se homologu i tij shqiptar.
Pak e dëgjuan vërtet, duke u bërë të paduruar nga deklarata e detajuar e shqiptuar fillimisht në maqedonisht (në favor të gazetarëve të ndryshëm në sallë të ardhur nga Shkupi) dhe vetëm më vonë në anglisht dhe duke u tërhequr me shume nga bisedat e dyshes serbo-shqiptare.
Është më tepër forma – ose më mirë reagimi ndaj formës – e mesazheve të Vuçiqit dhe Ramës që bie ndesh me vendin ku kanë mbërritur këto deklarata. Siç kujton një gazetar shqiptar kur i përgjigjej një kolegu në Bruksel, kur dëgjon çdo ditë këtë lloj retorike, gjithçka bëhet më pak argëtuese.
Sepse nuk duhet harruar se në Serbi është rikonfirmuar figura e një njeriu të fortë të komanduar me ide nacionaliste, ndërsa në Shqipëri është ende aktuale çështja e përdorimit të burimeve shtetërore nga partia në pushtet. Këto janë çështje që kanë të bëjnë me respektimin e shtetit ligjor, për të cilat nevojiten hapa të mëtejshëm përpara dhe reforma dhe për të cilat dy liderët janë thirrur drejtpërdrejt të përgjigjen.
Dhe një shaka sarkastike ose një koment politikisht jokorrekt në një konferencë shtypi nuk mund ta bëjë më të tolerueshëm një qëndrim që, për shembull, nuk do ta falnim kurrë – dhe nuk do ta falnim kurrë – një Viktor Orbán në Hungari ose një Mateusz Morawiecki në Poloni, vetëm sepse janë anëtarë. të BE-së. Gjithashtu sepse ajo për të cilën po flasim është liria e medias.
Sipas raporteve vjetore të Reporterëve pa Kufij, Shqipëria humbi 20 pozicione në renditjen e lirisë së shtypit në vitin 2022 (tani është e 103-ta nga 180), pasi “pavarësia editoriale kërcënohet nga rregullimi partizan i medias dhe integriteti fizik i gazetarëve minohet nga krimi i organizuar, nga paaftësia e shtetit për t’i mbrojtur, madje edhe nga dhuna policore”.
Serbia, e cila në vend të kësaj ka fituar 14 pozicione në një vit (e 79-ta), paraqet kritika për faktin se “gazetaria cilësore dhe fituese e çmimeve, e cila heton krimin dhe korrupsionin, është kapur mes përhapjes së lajmeve të rreme dhe propagandës”, thekson 2022. raporti: “Megjithëse kuadri ligjor është solid, gazetarët kërcënohen nga presioni politik dhe mosndëshkimi i krimeve të kryera ndaj tyre”.
Me përpikmëri, me rastin e publikimit të çdo raporti vjetor, si Vuçiq ashtu edhe Rama sulmojnë Reporterët pa Kufij, duke e akuzuar organizatën për “fantazi” dhe “gënjeshtra”, gjithmonë me guximin e tyre të zakonshëm.
Të njëjtin e zhveshën gjatë konferencës për shtyp në Bruksel, duke e mbushur me deklarata efekti, shprehje të theksuara të fytyrës dhe batuta ironike. Dhe për të cilën, në fund, nuk kishte asgjë për të qeshur.
