Nga Prof. Artan Fuga
U desh të na vinte coronavirusi që të kuptohet, ndonëse jo akoma aq mirë nga disa, se qytetari në një shoqëri është i pari, është guri i themelit dhe maja e çatisë të banesës sonë të përbashkët!
Nuk e di nëse e ka kuptuar apo jo qytetari këtë gjë. Kur sociologët e mëdhenj zbuluan se cdo gjë që ndodh në natyrë, madje edhe vdekja, varen nga rrethanat shoqërore në një masë të madhe, atë kohë, nja njëqind vite më parë, të gjithë u habitën. Kurse ka akoma ca kokëgdhë sot te ne që ende nuk e kanë marrë vesh këtë. Nê vend të hapin sytë bëjnë fejtone bajate!
Injorantë!
Njeriu, qytetari, banori, ai njeriu atje që shpesh herë burokrati nuk ja ve veshin, që politikani e do thjesht sa për t’i dhënë votën, propagandisti e gënjen apo kujton se e rren disaherë në ditë, ai me modestinë e vet, me hallin e vet, ka në dorë shtetin, pushtetin, kryeministrinë, opozitat, presidencën, bankat, fasonët, kundrafasonët, gjithçka, madje edhe jetët e atyre që e mbajnë hundën përpjetë, edhe falimentimin ose jo të hapësirave tregtare.
Bëj teste sa të duash, manipuloi si të duash të dhënat, financo sa të duash biznesin, hidhu përpjetë po deshe, bëj ligje për varje në litar për të infektuarit, nuk vlen asgjë nëse nuk do qytetari, nuk do Meti, Coni, Kristua, Maliqi, Beni, Mrika, Vasili, Zotua, me një fjalë nuk do njeriu.
E ka zënë burokracinë, politikën, ekonominë në çark qytetari!
Pse?
Ja ua them unë!
E para u pa qartë se virusi nuk ikte vetë! Pikë. Menduam se duke u mbyllur vetë në shtëpi aty nga mesi i prillit, me pranverën do ikte! Ca të mençur – idiotë përpunuan edhe kurba matematikore që parashikoni edhe orën e ikjes të kokrrës së fundit të virusit.
Kokrra e gomarit!
Kujtojnë se mund të matematizohet kollaj e gjalla, mund të fizicizohen proceset sociale. O pika që nuk u bie thuaj! Historira të zgjidhura nga të mënçurit qysh para Luftës së Parë Botërore. Bëni kurba bëni! Ju bëfshim kurban kurbave!
Prandaj meqë nuk iku, ose do të vdisnim për bukë, ose duhej të dilnim jo në ajrosje, por të niste puna e tregtia!
Por në punë do të shkojë njeriu, puntori, qytetari! Nëse ai nuk merr në sy rrezikun dhe të bëjë heroin, puna nuk fillon dot! Jepi sa të duash huara dhe fonde bizneseve! Duhet të pranojë njeriu! Ai mund të thotë : Nuk dua të punoj dhe nuk ka fitim, nuk ka mbledhje taksash, nuk ka tendera, nuk ka lluks, nuk ka mitingje! Të gjithë përtokë. Nga një thes bosh në kokë dhe shtrihemi për të fjetur te ura e Lanës, aty ku çilimiu çokollatë Berat pshurr dy herë në ditë!
Duhet heroizmi i qytetarit që të shkojë me kokën në torbë në punë!
Mirëpo edhe kur shkon në punë, madhështori njeri, ai njeriu i vockël që ca kokërruar e përçmojnë, duhet të lajë duart, duhet të mbajë higjenë të lartë, duhet të mos hedhi stërkala kur flet, duhet të qendrojë larg të tjerëve, covidëve të tjerë, neve pra!
E mooooo, po tani!
Vlejnë ato ligjet eugjenike me karamanjollë që pushkatojnë të sëmurin!
Cilin do të kapim me presh në dorë se nuk lau duart kur doli nga wc, kur pështyu kur foli, se qendroi 99 cm larg tjetrit! Do i çojmë policin te dera e wc qytetarit, ta denojmë poqese nuk lan duart! E patë ligjin o deputetë çfarë kotësie keni votuar! Nuk e di e aprovoi zoti President apo jo! Jam shumë kurreshtar ta di!
Pra jo ligji por njeriu tani na ka në dorë. Nuk ka ligj e polic që na mbron nga ai. Ai vetëm mund të na mbrojë nga ai, pra nga ne!
Jepu jepu huara bizneseve mirë bën!
Por poqese konsumatori, pra qytetari nuk shkon të blejë sepse nuk ka lekë, sepse është i varfër, sepse është i mërzitur, sepse e ka mendjen të ruajë paranë se në vjeshtë vjen goxilla përsëri, u fikëm, na e morrën të keqen negocat, fabrikat, tregtia, bankat, fisku.
Sikur njeriut t’i ketë ikur dëshira për të vajtur për pushime, për të blerë pantolla të reja, sytjena, brrekë, kanotjera, të mos dojë e të ketë frikë të shkojë në hotele, restorante, në kinema, të mos e dojë më arsimin, se në krizë e sipër të ketë rënë në depresion dhe të thotë : do të bëhem murg! Sikur të mos dojë të konsumojë veçse pak bukë e gjizë e rrallëtek ndonjë domate, ose kastravec, pak qepë e ndonjë patëllxhan! Cfarë do bëjnë të fuqishmit, me pushtet, me pasuri, çfarë do bëjnë menaxherët!
Ja edhe ca llokma të tjera i morrën në natyrë sikurse u privatizuan me vite pasuritë kombëtare? Po pastaj!
Do të ngelet kombi me ekonomi si biçikletat me qira të dikurshme, pa frena, pa shalë, pa kontrapedalë, pa fener, me zinxhir të këputur, vetëm me një hekur poshtëshalëve të çiklistit dhe me dy rrotaxhile! Që ecën vetëm tëposhtë!
Ku do të shesi sipërmarrësi që kreditohet me kreditë e luftës nëse konsumatori nuk ka dëshirë, ka frikë, nuk do të konsumojë???
Prandaj të kthehemi te qytetari opozita! A dëgjon apo jo?
Te qytetari, të ketë të drejta pa fund politikisht!
Te konsumatori duke ia rritur disafish fuqinë blerëse madje duke e lutur të konsumojë ! Hajde o varfanjak në këtë hotelin tim me shtatëdhëjetë yje, hajde! Hajde se më more në qafë!
Ku do funksionojnë kinematë, platformat dixhitale për sinjal televiziv, për sinjal telefonik, ku? Po siguracionet, bankat?
Sepse tabuja u ça!
Qytetari e pa se mund të rrinte edhe në shtëpi pa punuar, duke ngrënë modestisht, e pa se shumë konsume ishin fallco, e pa se poqese nuk punon përpara falimentojnë të fortit sesa ai që nuk ka asgjë! Ai që nuk ka asgjë nuk ka frikë nga covidi që i merr gjithçka!
Trembet ai që ka!
Prandaj është ora e tangërrllikut qytetar!
Bëjuni tangëlliksa!
Duhet t’i lutemi të punojë, duhet t’i lutemi të shkojë në punë, jo me llafe por me paga të mira, dinjitoze, jo skllevërish, duhet t’i lutemi :
Zoti qytetar aman për atë Zot laji duart disa herë në ditë!
Lutemi fol me kokën andej! Lutemi mos u afro shumë!
Dhe pastaj, aman nis të konsumosh, pi birrë, nis të pish verë, kërkoje sheqerparen, shih filma koti në televizion, mbushe shtëpinë me piktura, shko për pushime!
Aman harroje këtë që mësove!
Mësove atë që ne ta fshihnim!
Poqese mbyllesh ti në shtepi, nuk je ti që vdes, por mbarojmë ne që ta kemi hypur kaladibrançe ty!
Aman harroje!
