Raporti Special i Shërbimit Europian të Veprimit të Jashtëm (EEAS), një strukturë e BE, ka bërë një analizë të dezinformimit në lidhje me koronavirusin më mediat dhe rrjete sociale në Evropë duke gjetur se një pjesë e këtyre deiznformimeve apo lajmeve të rreme janë prodhuar me qëllim për përfitime politike dhe financiare.
Më poshtë është një pjesë e raportit me gjetje shumë interesante:
Me shpërthimin e COVID-19, është konstatuar përhapja e sasive të konsiderueshme të lajmeve, miteve dhe dezinformatave, të ardhura nga burime të ndryshme si brenda ashtu edhe jashtë Bashkimit Evropian. Organizata Botërore e Shëndetit ka deklaruar se shpërthimi dhe reagimi ndaj COVID-19 është shoqëruar me një “infodemik” masiv, të cilin OBSH e përshkruan si një tepricë informacioni – disa të sakta dhe disa jo – duke e bërë të vështirë të gjesh besueshëm burimet e informacionit dhe udhëzimet e besueshme.
Sot, ambienti i informacionit rreth koronavirusit karakterizohet nga një sasi e jashtëzakonshme e përmbajtjes nga burime të ndryshme dhe në media të ndryshme. Qeveritë dhe autoritetet shëndetësore janë duke u përpjekur të japin informacion autorizues në lidhje me COVID-19 dhe platformat e mediave sociale po kërkojnë mënyra efektive për të promovuar këtë përmbajtje, ndërsa njëkohësisht demotojnë ose heqin përmbajtje jo të besueshme. Në të njëjtën kohë, është parë një sasi thelbësore e dezinformatave që përhapen në internet dhe jashtë linje. Ndërsa dezinformata përfshin përhapjen e paqëllimshme të informacionit të rremë, fushatat disinformuese sjellin prodhimin e qëllimshëm ose shpërndarjen e përmbajtjes së rreme, të përhapur qoftë për arsye politike ose financiare.
Disa nga lajmet e rreme më të përhapura në media dhe rrjetet sociale:
Koronavirusi është një armë biologjike e prodhuar nga Kina, SH.B.A., Mbretëria e Bashkuar apo edhe Rusia (me qëllim shkatërrimin e BE-së dhe NATO-s)
Koronavirusi nuk shpërtheu në Ëuhan, Kinë. SH.B.A.-ja po fsheh origjinën e tij të vërtetë, e cila në fakt është në laboratorët amerikanë ose një laborator amerikan diku në ndonjë vend tjetrë në botë. Përhapja është shkaktuar nga migrantët dhe migrantët po përhapin virusin në BE
Koronavirusi është i lidhur me 5G (p.sh., Ëuhan si një tokë testimi 5G)
BE nuk ka arritur të trajtojë krizën – BE është një katastrofë për Evropën
BE nuk është e gatshme të sigurojë mbështetje urgjente për Shtetet Anëtare – përkundrazi, ata duhet të kërkojnë mbështej diku jashtë Evropës (p.sh., Italia), me Kinën e përmendur më shpesh si burimin e një ndihme të tillë
Kina po vjen për të shpëtuar BE ndërsa Brukseli braktis vendet anëtare të BE-së
Shengen nuk ekziston më – Evropianët janë në karantinë, por migrantët mund të lëvizin lirshëm
Koronavirusi është një shaka, nuk ekziston
BE mund të vendosë vaksinime masive
Kurat: pretendon se mjete natyrale ekzistojnë për të kuruar virusin, të cilat shpesh kombinohen me rrefime antikaksionuese
Teori të ndryshme konspirative: parashikime historike në lidhje me pandeminë, plagë që godasin planetin, përpjekje sekrete e “Deep State” (Masonë etj) për të kontrolluar rritjen e popullsisë, pandemia shkaktohet nga kimikatet ose që çon në Luftën e III Botërore
Disinformimi pro-Kremlin
Koronavirusi është një temë e pamëshirshme dhe e përditshme në mediat pro-Kremlin, sidomos mediat në pronësi të shtetit. Që nga 19 Mars, Task Force East StratCom ka mbledhur mbi 110 raste të dezinformimit të lidhura me koronën. Këto mesazhe janë karakteristike për strategjinë e Kremlinit të përdorimit të dezinformatave për të forcuar ndarjet, mbjellin mosbesim dhe kaos, përkeqësojnë situatat e krizës.
Sipas Buzzsumo, një motor analitik në internet që lejon përdoruesit të zbulojnë se çfarë përmbajtje është e popullarizuar del se Russia TOdau RT ne Spanjisht vazhdon të mbetet ndër 20-të kryesorët për burime në internet (në Tëitter, Facebook dhe Reddit) për informacionet e lidhura me koronavirusin, duke u renditur aq lart, domeni i 12-të më I popullarizuar sot.
Ekzistojnë gjithashtu dallime të dukshme në strategjitë e dezinformimit të Kremlinit përballë audiencës vendase dhe ndërkombëtare:
-Mesazhet që synojnë audiencën vendase ruse përshkruajnë virusin si një formë të agresionit të huaj, për shembull duke pretenduar se koronavirusi ka origjinë në laboratorët sekretë amerikanë ose perëndimorë dhe duke theksuar se sfidat për të përballuar virusin prekin kryesisht vendet e huaja dhe demokratike, ndërsa Rusia po lufton kundër shpërthimit.
-Mesazhet që synojnë audiencën ndërkombëtare (në anglisht, italisht, spanjisht dhe arabisht, midis gjuhëve të tjera) ndjekin një qasje të ndryshme: ato përqendrohen kryesisht në teoritë e komplotit për “elitat globale” (Deep State, masonet) që shfrytëzojnë virusin për qëllimet e tyre. Këtu qëllimi është të nxisë mosbesim tek autoritetet kombëtare dhe evropiane dhe sistemet e kujdesit shëndetësor, institucionet ndërkombëtare dhe ekspertët shkencorë, ndër të tjera.
Narrativat që përshkruajnë virusin si të bëra nga njeriu janë të pranishme në disinformime që synojnë të gjithë audiencën.
Mbulimi në lidhje me rajonin e Ballkanit Perëndimor
Lajmet e rreme dhe dezinformatat në lidhje me COVID-19 janë vërejtur gjithashtu në mjedisin informativ të Ballkanit Perëndimor. Narrativat si “Virusi u zhvillua në një laborator për të synuar Kinën dhe Iranin” ishin të dukshme në mediat në të gjithë rajonin.
Ekzistojnë disa rreziqe që lidhen me përhapjen e dezinformimit të koronës në Ballkanin Perëndimor:
-Mund të përfshihet në debate zgjedhore në vazhdim dhe të diskreditojë kundërshtarët me teori konspirative, për shembull në kontekstin e zgjedhjeve të ardhshme në Serbi dhe Maqedoninë e Veriut.
-Mund të angazhojë urrejtje kundër migrantëve.
-Mund të përdoret nga burime të huaja për të manipuluar hapësirat lokale të informacionit. Përgaditi: M.Demirxhiu /DRONI.al
