Duke e konsideruar si një shtyllë të “stabilitetit rajonal”, Shqipëria e Kryeministrit Socialist Edi Rama ka qenë prej kohësh një “nxënës i mirë evropian” në Ballkan. Megjithatë, që nga viti 2014, prodhimi i drogës dhe trafikimi kanë shpërthyer.
Malet e gjelbra që mbizotërojnë në Lazarat kanë qenë prej kohësh një element kryesor i tregut rajonal të drogës. Ky qytet i vogël në Shqipërinë jugore, jo larg nga kufiri grek, kishte fituar edhe pseudonimin “kryeqyteti evropian i kanabisit”. Në 2014, Guardia di Finanza, policia doganore italiane, e cila ka pasur një mision në Shqipëri që nga trazirat e vitit 1997, vlerësoi se atje çdo vit janë prodhuar më shumë se 900 ton për një qarkullim total prej 4.5 miliardë euro, ose një e treta e PBB-së së Shqipërisë.
Nën presionin ndërkombëtar, Kryeministri Socialist Edi Rama nisi një bastisje policore në një shkallë të paparë, një vit pas mbërritjes së tij, me tere fuqinë e tij.
Ky operacion shumë i publikuar kishte pasoja të padëshiruara: prodhimi u përhap shpejt në të gjithë vendin. Sipas të dhënave nga Guardia di Finanza, 753,000 bimë u shkatërruan në vitin 2016, kundrejt 46,000 në vitin 2014 dhe ekspertët pajtohen se shkatërrimi prek një mesatare prej vetëm 10% të zonave të kultivuara.
Fshatarët braktisin tokat e tyre masive, duke preferuar të punojnë në këto plantacionet ku marrin 20 euro në ditë, pothuajse trefishin e pagës mesatare. “Lakmia është më e fortë se frika e policit”, thotë kriminologu Fabian Zhilla. “Shqipëria është një vend i varfër dhe kanabisi siguron të ardhura më të mira, veçanërisht pasi kërkesa në Evropë është e lartë”. Në fakt, prodhimi pastaj eksportohet masivisht në Itali dhe, në një masë më të vogël, në Greqi.
Një histori e vjetër në Shqipëri
Kultivimi i kanabisit është një histori e vjetër, e cila ka qenë gjithmonë shumë politike, ndërkohë që vendi karakterizohet nga një rivalitet i fuqishëm ndërmjet Partisë Demokratike (PD) dhe Partisë Socialiste (PS). Dy grupet kryesore kanë secilën fusha rajonale të vendosura mirë të ndikimit. Në zgjedhjet e 25 qershorit 2017, të organizuar pas disa muajsh të një krize të dhunshme politike, PS fitoi një shumicë absolute, e para që nga kthimi i demokracisë, duke marrë një valë të baticës në qytetet veriore që kanë dallimin dyfishtë për të qenë bastionet e PD-së dhe të qendrave të reja të prodhimit të drogës.
Në një raport, OSBE-ja ka njohur rastin e drejtpërdrejtë të blerjes së votës dhe dhunës, por mendonin se do të ishin “ekzagjeruar nga mediat”, dhe pa arritur në përfundimin se ata do të kishin shtrembëruar fletën e votimit. Një pikëpamje është e diskutueshme tha Dritan Demiraj, Ministër kalimtar i Brendshëm i qeverisë teknike për të përgatitur fletën e votimit. Policia ka mbrojtur trafikantët e drogës që është eksportuar jashtë vendit nga bazat ajrore dhe detare të ushtrisë, “këmbëngul si ish-ushtarak, i cili urdhëroi njësitë speciale të ushtrisë shqiptare në Irak dhe Afganistan. Sipas atij, “30% të shitjeve të droge” do jepeshin në polici dhe ai denoncoi një sistem që daton në nivelet më të larta të pushtetit.
Arrestime në Sicili
Ne nëntor, Moisi Habilaj, një kushëri i ish-ministrit të Brendshëm, i akuzuar për drejtimin e një bande te trafikut masiv të armëve dhe drogës është arrestura ne Sicili. Sipas përgjimeve, Saimir Tahiri, i cili u shkarkua në pranverë, ka pasur marrëdhënie të ngushta me grupin. Shume shpejt rasti “Habilaj¬Tahiri” u be një skandal politiko – drejtësi dhe kryeministri Edi Rama ishte i dyshuar se ka mbyllur sytë mbi këtë trafik dhe me më e keqja ta këtë kontrolluar atë.
Prokurori i Përgjithshëm i Tiranës bëri thirrje për arrestimin e Saimir Tahirit, për te cilin kolegët e tij socialiste refuzuan të heqin imunitetin e tij parlamentar, pavarësisht nga zbulimi në fillim të nëntorit, I dy patentave detare me emrin e tij dhe 863,000 euro në para të gatshme në bordin e makinën e fëmijës se një kontraktori pranë PS. Që nga rënia e regjimit komunist, kryesisht nga anijet me motor që tregtarët i eksportojnë mallrat e tyre në bregdetin italian. Në vitin 2005 me vitin 2013, Partia Demokratike (PD) ka miratuar një moratorium që ndalonte anijet ne zotërim te shtetasve shqiptarë, me përjashtim të industrisë së peshkimit, për të luftuar trafikimin. Kaluan në vitin 2013, kur PS erdhi në pushtet, nuk u rinovua.
Bandat kanë shtuar llojet e aktiviteteve
Ky shkatërrim plantacionesh këtë vit ka rënë në masë të madhe, por kjo rënie shpjegohet kryesisht me shumësinë e stoqeve vullnetare për shkak të çmimeve në rënie, për shkak të mbiprodhimin 2016. “Tahiri është një kokë turku, udhëheqësit e PS qëndrojnë të lidhur me trafikun e drogës “, thotë gazetari hulumtues Armand Shkullaku. Agroni, vëllai i Ministrit të ri të Brendshëm, Fatmir Xhafaj, vetë është dënuar në Itali për trafikim me kokainë.
Pavarësisht nga rritja e problemit, qeveritë perëndimore kanë preferuar të heshtin për të shmangur dobësimin qeverinë se Edi Ramës, pasi shihet si një garantues i “stabilitetit rajonal”, sidomos në çështjen e shqetësimit kryesor të Kosovës në Ballkan për Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara. Në fund të tetorit, ambasadori amerikan me në fund foli duke ngritur zërin, i befasuar për se nuk kishte parë për një vit “arrestime, peshqish të madh” të trafikut të drogës që ka marre përmasa industriale.
Menjëherë pas kësaj, FBI njoftoi formimin e ardhshëm të një force të re speciale për të luftuar krimin e organizuar në Shqipëri. Sipas ekspertëve, bandat shqiptare e kane shtuar aktivitetet e tyre drejt drogave të forta, kokainës dhe heroinës dhe kontrollin e të gjithë zinxhirit te trafikimit, nga prodhues deri tek shpërndarja, dhe tani po bëjnë një loje pothuajse te njëjtë me atë te mafies italiane. syri.net/www.lecho.be
