Gjatë verës, shumica e njerëzve duan të shkojnë në plazh për t’u çlodhur apo për të shpëtuar nga vapa.
Megjithatë, deti e në raste të tjera oqeani, mbartin rreziqe. Rrymat ujore janë rreziku kryesor për “banorët e plazhit”, të cilat mund të sjellin pasoja fatale.
Sipas statistikave për SHBA-në, rrymat janë afërsisht 100 për qind shkaktar të mbytjeve dhe për 80 për qind të shpëtimeve. Megjithatë, specialistët e fushës ofrojnë disa këshilla për frekuentuesit e plazheve.
Kujtojmë, se një ditë më parë në Vlorë u mbytën tre të rinj përhershëm dhe njëri prej tyre humbi jetën në përpjekje për të shpëtuar dy të tjerët.
1.
Kur vala përplaset në një plazh, vala e mëparshme duhet të shkojë diku dhe rrjedha e tyre e kanalizuar në det është ajo që shkakton rrymat. Madhësia e tyre ndryshon. Rrymat zakonisht lëvizin deri në 1 metër, por ato mund të arrijnë edhe deri në 3 metër në sekondë, e cila është aq e shpejtë saqë nuk mund ta kalojë as një notar olimpik.
Kur një person përfundon në një rrymë të tillë të fuqishme, paniku mund ta nxisë ata të bëjë përpjekjen e gabuar duke notuar kundër saj për të dalë në breg. Është njësoj sikur një punë rutinë ta bëni duke u rraskapitur. Në vend që të rezistoni, mënyra më e mirë për të dalë është ta merrni diçka si rutinë; në çdo drejtim, por përpara.
Nëse e gjeni veten në mes të rrymës, filloni duke orientuar veten, ndërsa rrini me qetësi në ujë. Pastaj notoni paralelisht me bregun derisa të jeni jashtë tij. Shihni vendin ku një valë thyhet dhe kjo tregon se ajo po rrjedh në drejtim të plazhit.
Nëse nuk mund të përparosh, vazhdo të shkosh me ujë dhe të përpiqesh të tërheqësh vëmendjen duke tundur krahët. Njerëzit shpesh mbyten duke u përpjekur për të shpëtuar dikë tjetër.
2 –
Rrymat mund të ndodhin në çdo plazh përfshirë edhe në liqene. Këto rryma shpesh grumbullojnë rërë në breg. Uji që ngjitet bashkë me rërën, gjen shteg për t’u rikthyer sërish në det. Shpesh, rrymat krijojnë kanale pa valë larg në thellësi.
Fotoja më poshtë tregon një grafik se si ndodh. Në këtë rast mund të shikosh ikjen e rrymës duke parë mbeturinat ose bulëzat e ujit që largohen.
3 –
Shpesh uji në një rrymë mund të duket i qetë dhe njerëzit nuk ngurojnë të ngrenë çadrat e tyre pikërisht në këto vend. Shumica e njerëzve në një plazh në Florida për shembull, kishin vendosur batanijet e tyre përpara një rryme aktive dhe kur u pyetën pse zgjodhën atë vend, shumica e tyre mendonin se ishin më të sigurt, sepse ujërat ishin më të qeta.
Për shkak se rrymat shtytëse fluturojnë afër sipërfaqes, ato duken të dëmshme. Por, e kundërta është e vërtetë, pasi të tilla valë zakonisht të nxjerrin në breg ndërsa rrymat e thyera të mbajnë larg tij.
Fotoja më poshtë tregon një rast të tillë dhe pika C tregon si krijohet një kanal.
4-
Rrymat normale janë të menaxhueshme, por ndonjëherë oqeani ose deti është tepër i zemëruar. Në SHBA për shembull, meteorologët paralajmërojnë njerëzit për stuhitë detare dhe jo vetëm në Shqipëri nuk ndodh shpesh, por gjithmonë duhet t’i merrni parasysh paralajmërimet dhe kur ju thuhet mos notoni, mos e bëni./Tetovasot
