Artikulli i publikuar nga portali ndërkombëtar Marijuana.com është përgatitur nga gazetari gjerman Michael Knodt. Ai është një ekspert në politikat që kanë të bëjnë me kanabisin dhe kulturën e kanabisit në Europë.
Artikulli trajton gjerësisht situatën e kanabisit në Shqipëri dhe ndër tjera citon edhe akuzat që i janë bërë ish Ministrit të Brendshëm Saimir Tahiri se është një nga nxitësit dhe përfituesit kryesor të të kultivimit të kanabisit në Shqipëri pasi e ndaloi atë vetëm në Lazarat. Autori e krahason Shqipërinë me Marokun dhe Meksikën kur flet për pasojat që sjell kultivimi i kanabisti dhe bën thirrje për një aksion ndërkombëtar për parandalimin e këtij fenomeni, paratë prej të cilave nuk shkojnë në taksa për qytetarët, por në kanale të errëta siç pretendon ai.
Artikulli i plotë i Marijuana.com me titull “Shqipëria: Në Perëndimin e Egër të Europës, ekziston një biznes miliard dollarësh”
Në vitin 2014, Shqipëria ishte e fokusuar në raportimet ndërkombëtare si një nga vendet më prodhimin më të gjerë të kanabisit në Europoë. Në atë kohë, forcat special u futën në fshatin malor të Lazaratit dhe nisën një betejë 3 ditore me fermerët lokal të kanabisit. Kur policia shqiptare filloi të futej në fshat në mëngjesin e 16 Qershorit 2014, njerëzit ishin të armatosur me pushkë dhe granata.
Pavarësisht angazhimit të Ministrit të Brendshëm Saimir Tahiri i cili premtoi se do të bënte gjithçka për të parandaluar kultivimin e kanabisit në Lazarat, bima e ndaluar vazhdon të mbetet faktori më i rëndësishëm ekonomik si alternativë për banorët e kësaj zone të varfër, fshati ka diku tek 7 mijë banorë dhe që atëherë forcat e policisë arrijnë ta mbajnë nën kontroll atë. Pavarësisht se ka një seri plantacionesh të identifikuara në zonë ku është e pamundur të ndërhyhet në malet kufi me Greqinë dhe ato janë shtuar ndjeshëm që nga viti 2014. Vitin e kaluar njësitë anti drogë të Shqipërisë deklaraun se ata kishin arritur të asgjësonin 2.3 milionë bimë kanabis në 1.250 operacione nga të cilat janë arrestuar 250 persona. Përllogaritja e vlerës së tregut të këtij prodhimi llogaritet në 3,5 miliardë euro, ose e thënë ndryshe gjysma e buxhetit vjetor të Shqipërisë.
Prej vitesh, politikanët në Shqipëri kanë fajësuar njëri tjetrin për përfitime nga tregëtia e kanabist dhe akoma më tej se kanë toleruara deri edhe duke e mbështetur në mënyrë sekrete këtë aktivitet. Të hënë, qeveria e Shqipërisë njoftoi largimin e Ministrit të Tahiri me efekt të menjëhershëm/ Ministri i Brendshëm, i cili ishte përgjegjës për operacionin ushtarak të vitit 2014, është kritikuar ashpër nga media. Tahiri dyshohet se ka përfituar nga ekspansioni i kultivimit të kanabisit nga Lazarati në të gjithë vendin, dhe se ka bashkëpunuar me këtë indrustri ilegale duke u fshirë atyre rekordet kruminale.
Ish shefi i antidrogës Dritan Zagani, u arrestua në vitin 2015 nën akuzat për korrupsion ndërsa deklaroi se Tahiri ishite pjesë këtij rrjeti sekret. Zagani menjëherë fluturoi nga Shqipëria në Zvicërr dhe kërkoi azil politik. Saimir Tahiri i mohoi këto akuza.
Italia dhe Greia, tregjet më të mëdha
Shumë nga “të korrat” e kanabisti në Shqipëri trafikohen në vendet fqinje. Kushdo që blen kanabis në tregjet italiane apo greke zakonisht ajo e ka prejardhjen nga bimët e kultivuara në Shqipëri. Në dekadat e mëparshme, të rinj grek ishin ato që ngarkoheshin me thashë në malet kufitare të Greqië. Ndërsa sot pjesa më e madhe e prodhimi shqiptar transportohet me gomone përgjatë detit Adriatik në vendet fqinje të Shqipërisë, Greqia dhe Italia.
Që këtej e më pas, ajo transportohet në vendet e zonës Shengen. Prej vitesh, hetuesit e taksave në Itali dyshojnë se Mafia është përgjegjëse për këtë transport dhe nevojat e tjera logjistike të trafikut. Prodhimi vjetor i kanabisit në LAzart në vitin 2013 vlerësohej 900 ton marijuanë me një vlerë prej 4.5 miliardë euro nga Forcat Ajrore të Italisë. “Prodhimi vjetor i Lazaratit ishte 900 ton marijuanë, kryesisht varietet hollandez, e cila sjell një fitim prej 4.5 miliardë euro”- deklaron Denovive Stefano Bostoni, Shef i njësisë së forcave ajrore të Italisë në Shqipëri. Përveç Lazaratit ai përmend edhe zona të tjerë të rëndësishme prodhimi si (Vlora, Shkodra, Tirana dhe Durrësi) të cilat rrallë përmenden.
Zyra e operacionit ndërkombëtar ka një zyrë operative në kryeqytetin e Shqipërisë, në Tiranë por ajo kurrë nuk publikon të dhëna konkretet në sasinë totale të kanabisit që prodhohet në këtë shtet. Gjithësesi monitoruesit konfirmjnë se kultivimi i kanabisit është rritur për shkak të zhvendosjes së kultivimit në zona ku nuk mund të futesh kollaj siç janë zonat malore. Në parim, me pak pritshmëri i gjithë vendi është i përbërë nga zonat malore të paarritshme dhe me një klimë përfekte mesdhetare për kultivimin e kanabisit. Kjo konfirmohet nga operacionet me helikopter që policia ka zhvilluar në kërkim të kanabisit përgjatë zonave të jugut që nga viti 2015.
Kanabisi në Shqipëri
Kanabisi është i paligjshëm në Shqipëri, por përdorimi i dozave të vogla i kësaj substance nuk është i dënyeshëm Për kultivim dhe trafikim të kanabisit, ligji parashikon dënime nga 5 deri në 15 vjet burg. 5 gram kanabis kushtojnë nga 4 deri në 8 dollarë në tregun e zi, por cilësuar dhe përbërësit aktiv nuk janë dhe aq të larta.
Paqëndrueshmëria e vazhdueshme socio-ekonomike pas rënies së komunizmit ka bërë që kultivimi i kanabisti të kthehet në një nga burimet kryesore të përfitimit për bujqit shqiptarë. Pas Luftës së Dytë Botërore, komunistët deportuan familjet e padëshiruara në Lazarat, dhe fshati zhvilloi një qëndrim anti regjim ndaj qeverisë në Tiranë i cili vazhdon të mbetet i tillë edhe sot e gjithë ditën. Në Lazarat, më shumë se 90% e populisë ka qenë e përfshirë kohë pas kohe në kultivimin e kanabisit.
Pas kritikave të ashpra nga Kombet e Bashkuara dhe Bashkimi Europina, tentativat e prar të qeverisë shqiptare për të ndaluar kultivimin e kanabisit u regjistruan në vitet 2000. Pas një seri përplasjesh me policinë, komisariati i policisë në Lazarat u shkatërruyar nga fshatarët në vitin 2004, si rrjedhim policia e toleroi aktivitetin e tyre edhe për10 vjet të tjera.
Në ditët e sotme, prezenca e policisë dhe e ushtrisë është i përceptuar më shumë si akt pushtimi sesa si mbrojtje nga ana e banorëve të Lazaratit. Qeveria në përgjithësi ka toleruar kultivimin e dhe zhvillimin e fshatit dhe rrethinave të tij që nga mesi i viteve 90. Zonat përreth Lazaratit edhe pse rurale janë të vetmet që nuk janë prekur nga lëvizjet e brendshme të popullsisë drejt qytetit.
Meksika dhe Maroku kanë demonstruar për dekada se kultivimi i kanabistnuk mund të parandalohet me ndërhyrjen e forcave special dhe helikopterët apo qoftë edhe masa të tjera repressive atëhere kur substanca e ndaluar kthehet në bazën kryesore ekonomike të rajonit apo të vendit. E vetmja mënyrë për tu përballur me kultivimin e kanabisit dhe infrastrukturën e saj kriminale duke përshirë edhe aktorët në Shqipëri, Liban, Siri, Marok, Panama apo Meksikë është vetëm përmes një rregulloreje ndërkombëtare. Derisa ajo kohë të vijë, kanabisi do të vijojë të kultivohet në Rifin e Marokut, në Bekaa Plain të Libanit, në Jug të Shqipërisë, në Oaxaca dhe përtej, atje ku përfitimet zhduket në kanale të errëtsa në vend që të paguhen si taksa.
